Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej intensyfikuje działania zmierzające do wprowadzenia systemowych rozwiązań w zakresie asystencji osobistej. Jak poinformowała minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, projekt rządowy został skierowany do wykazu prac legislacyjnych i oczekuje na zatwierdzenie przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów.
Równoległe ścieżki legislacyjne
Obecnie w procesie legislacyjnym znajdują się dwa projekty dotyczące asystencji osobistej. Pierwszy, prezydencki, trafił do Sejmu na początku marca. Drugi, rządowy, przygotowywany przez MRPiPS, jest w końcowej fazie uzgodnień. Minister Dziemianowicz-Bąk podkreśla, że wprowadzenie ustawy wymaga starannego przygotowania całego systemu, szczególnie w kontekście wykształcenia odpowiedniej liczby asystentów.
„Musimy zadbać o stabilność obecnego systemu pomocy społecznej. Nie możemy dopuścić do sytuacji, w której pracownicy socjalni masowo przechodziliby z jednego systemu do drugiego,” – wyjaśnia minister.
Kluczowe założenia projektów
Projekt prezydencki zakłada:
- Dostępność usługi w każdym powiecie
- Wsparcie dla osób powyżej 18 lat
- Finansowanie z budżetu państwa
- Od 40 do 200 godzin asystencji miesięcznie
Projekt rządowy przewiduje dodatkowo:
- Docelowe objęcie wsparciem osób poniżej 18 lat
- Zróżnicowane stawki godzinowe uwzględniające lokalizację (miasto/wieś)
- System informatyczny ułatwiający kontakt między asystentem a osobą z niepełnosprawnością
- Stopniowe rozszerzanie liczby godzin asystencji w kolejnych latach
Charakter wsparcia asystenckiego
Asystencja osobista to spersonalizowana usługa społeczna realizowana w relacji jeden na jeden, obejmująca wsparcie w zakresie:
- Czynności samoobsługowych
- Utrzymania higieny osobistej
- Prowadzenia gospodarstwa domowego
- Komunikacji z otoczeniem
- Mobilności i przemieszczania się
- Aktywności życiowej, społecznej i zawodowej
Potrzeba systemowych rozwiązań
Obecnie usługi asystenckie funkcjonują w ramach programów rządowych, realizowanych przez samorządy i organizacje pozarządowe. Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek wielokrotnie podkreślał konieczność systemowego uregulowania tej kwestii, wskazując na problem braku ciągłości wsparcia w obecnym modelu programowym.
Wiceminister Łukasz Krasoń zapowiada, że rządowe rozwiązanie systemowe powinno wejść w życie w nowym roku. Resort planuje stopniowe rozszerzanie zakresu wsparcia w kolejnych latach, z uwzględnieniem specyfiki różnych lokalizacji i potrzeb osób z niepełnosprawnościami.